Grupos e redes en defensa da soberanía alimentaria de distintos territorios do Estado español reuníronse o 19 e 20 de febreiro en Vinyols i els Arcs (Tarragona) para avanzar na construción da Alianza pola Soberanía Alimentaria dos Pobos. Un cincuenta acodes representantes de colectivos impulsores desta iniciativa en Castela e León, Andalucía, Catalunya, Madrid, País Valencià, Castela-A Mancha, Euskal Herria, Estremadura, Galicia e Asturias atopáronse para debater acerca dos obxectivos e do plan de traballo a levar a cabo.

En palabras de Paul Nicholson, do sindicato agrario EHNE e da Vía Campesiña: "A Alianza pola Soberanía Alimentaria dos Pobos quere ser un movemento social. Non estamos a facer unha nova organización nin plataforma. Queremos apoiar as actividades que se dan no local, nunca substituír, e construír unha proposta política de acción contorna á soberanía alimentaria a medio e a longo prazo".

O encontro serviu para intercambiar experiencias, dotarse dun marco de coordinación e de traballo estatal, salientando a autonomía local, e acordar algunha temáticas clave como a loita contra os transxénicos ou a Política Agraria Común (PAC), entre outros temas, á vez que se asumiron algunhas datas importantes de mobilización como o 17 de abril, xornada internacional de loita campesiña, e un próximo encontro no inverno do 2010.

Un movemento desde a base

As cooperativas ecolóxicas son empresas formadas por persoas que queren adquirir alimentos ecolóxicos producidos baixo uns parámetros adecuados de calidade no eido social, ambiental e do propios do producto. Esta modalidade de consumo está a experimentar un auxe en Galicia e xa son perto de 1.000 familias galegas as que están asociadas a este tipo de cooperativas, cuxa filosofía é o rexeitamento de todolos alimentos que foron producidos a través da industrialización. Pero non só iso, os productos ecolóxicos de por sí están a experimentar un auxe neste e noutras modalidades de disitribución no resto do mundo.

Até 12 organizacións ecolóxicas asentanse en Galicia e con boas expectativas de seguir crecendo. Dada a crecente conciencia ecolóxica e o respecto polo meio ambiente, esta cifra será máis significativa nos proximos anos. Cada cooperativa adoita estar formada por unha media de 60 familias, existe un trato directo entre labrega e consumidor para evitar intermediarios e lograr que o prezo dos alimentos sexa, polo menos, igual que o prezo que ofrecen os produtos que se desenvolven de forma industrial.

O auxe da alimentación ecolóxica vai en aumento, sobre todo cando se pretende constituír unha nova cooperativa ecolóxica. Os alimentos ecolóxicos son cada día máis valorados, pero tamén buscase o modo de evitar pagar prezos desfasados por eles, evitar intermediarios é unha boa opción.

A crecente mercantilización da agricultura é unha realidade innegable a día de hoxe. A privatización dos recursos naturais, as políticas de axuste estrutural, os procesos de "descampesinización" e industrialización dos modelos produtivos e os mecanismos de transformación e distribución de alimentos conducíronnos á actual situación de crise alimentaria.

O valor agregado do café concéntrase ao final da cadea comercial. Un puñado de importadoras e torrefadoras controla, así, máis do 78% dos beneficios económicos provenientes do café, enquando no inicio da cadea 25 millóns de familia de cafeicultores só reciben unha parte ínfima das ganancias (Daviron e Ponte, 2005; Fitter e Kaplinsky, 2001).

Do lado do consumo, as grandes corporacións son as principais vendedoras de café tostado e do lado da produción son as maiores compradoras de café verde. O comercio do café está subordinado a un sistema en que cinco corporacións transnacionais regulan as transaccións comerciais entre millóns de produtores e millóns de consumidores de café.

Tomemos como exemplo a Etiopía que sofre da mesma maldición que afecta os países do Sur, produtores de ouro ou petróleo. Moitos dos países produtores de café están entre os máis pobres. Este país, berce do café, é unha das civilizacións máis antigas do mundo. Os grans da variedade Sidamo, provincia da Etiopía,poden ser comprados até 25 USD a libra na Starbucks. Non obstante, os 1,2 millóns de pequenos produtores etíopes de café reciben menos de 2 USD ao día.1 O rendemento per capita deste país é de cerca de 83 ?: un quinto da media da África Subsahariana (Banco Mundial 2007).

Un dos trazos que definen a postmodernidad é o abandono das conviccións fortes, os grandes ideais e os valores máis substantivos das persoas. Lipovetsky describiu moi ben a nosa época definíndoa como de pensamento débil e relativismo moral e, efectivamente, non parece haber sitio xa no noso discurso para aquelas ideoloxías que tantas vontades arrastraron con grandes doses de esperanza, esforzo e compromiso.

Día a día dámonos conta da importancia de consumir alimentos frescos, sans e ecolóxicos. Continuas investigacións en todo o planeta deixan claro, por unha banda, os beneficios dunha alimentación sa e equilibrada, con abundancia de verduras e froitas frescas, e, doutra banda, advirten dos serios perigos para a saúde, a curto e longo prazo, da presenza nos alimentos de restos de praguicidas e de infinidade de sustancias tóxicas que se han ir engadindo nos procesos de produción, transformación ou comercialización.

Tódolos seres humanos precisamos alimentos nutritivos, saudables e nunha cantidade adecuada para o noso desenvolvemento en tanto que seres vivos e as nosas condicións de reprodución. Ben alimentadas, as persoas estamos menos expostas a enfermidades e á morte prematura. Seguridade alimentaria é a capacidade dunha poboación para dispor de alimentos nutritivos en cantidade e calidade suficiente. É un dereito humano prioritario e condición necesaria para o desenvolvemento integral da persoa.

El actual modelo de producción agrícola y ganadero industrial contribuye a profundizar en la crisis ecológica global con un impacto directo en la generación de cambio climático. Aunque a primera vista no lo parezca, la agroindustria es una de las principales fuentes de emisión de gases de efecto invernadero.

Escola de Outono do Espazo por un Comercio Xusto
Interven Michel Besson (fundador da cooperativa Andines e director de MINGA)
Presentación breve da cooperativa Andines

Andines é unha cooperativa de vendas de produtos de Comercio Xusto. O ano pasado o proxecto facturou 1.200.000 € en cifras de vendas. Besson explica que o nivel económico é primordial, sen este elemento non existirían como organización socio-política de transformación social. Podemos ter boas ideas, pero se o nivel económico non segue, o proxecto desaparece.

Los ganaderos y productores de leche están en pie de guerra. El sector atraviesa una crisis profunda provocada por el fuerte descenso del precio de este producto que perjudica especialmente a los pequeños y medianos ganaderos quienes están abandonando poco a poco sus explotaciones.